De Meevreter: literair koken met het Gruuthuse-handschrift

Tekst en foto: Katelijn Vooijs

Binnenkort een date? Schoonouders over de vloer? Oude vrienden die wel eens willen weten hoe het met je kookkunsten is gesteld sinds je studeert? Met deze gerechten uit de Nederlandstalige literatuur blaas je je gasten van hun keukenstoel met zowel je culinaire als je letterkundige capaciteiten! De recepten passen binnen een studentenbudget en zijn geschikt voor iedereen die niet zo houdt van koken, maar wel van eten. Deze keer aan de beurt: het Kerelslied van het Gruuthuse-handschrift.

Roggebrood uit het Kerelslied van het Gruuthuse-handschrift

In het Brugse Gruuthuse-handschrift zijn verschillende teksten verzameld daterend van omstreeks 1400. Naast de gebeden, gedichten en het bekende Egidiuslied, is het genre van de zotteliederen volop vertegenwoordigd. In het Kerelslied wordt er flink de draak gestoken met de lompe boeren: die hullen zich in vuile vodden, laten hun baard veel te lang groeien en doen de hele dag niets anders dan zich volstoppen met roggebrood. Voor zo’n groten rucghinen cant moest een week lang zuurdesem worden gefermenteerd, iets waarvoor een mens vandaag de dag natuurlijk lang geen tijd of geduld meer heeft. Gelukkig biedt de moderne beschaving ons een ander wondermiddel: baking soda.

“Henen groten rucghinen cant
Es arde wel sijn ghevouch.
Dien neimt hi in sijn hant,
Als hi wil gaen ter plouch.
Dan comt tot hem sijn wijf, de vule,
Spinnende met enen rocke,
Een sleter omtrent haer mule,
Ende gaet sijn scuetle brocken.
…”
Vertaling:
Een groot stuk roggebrood is precies wat hem bevalt. Dat neemt hij tot zich als hij ter ploeg wil gaan. Dan komt zijn vrouw bij hem, de slons, met een vod om haar muil en met het spinrokken nog in de hand, en gaat het brood in zijn melkschotel verkruimelen.

– Kerelslied uit het Gruuthuse-handschrift

Benodigdheden:
– Mengkom
– Weegschaal
– Bakpapier
– Oven

Ingrediënten:
– 200 g tarwemeel
– 300 g roggemeel
– 400 ml karnemelk
– 1 tl baking soda
– Snuf zout
– Gehakte gemengde noten (optioneel)

Stap 1
Verwarm de oven voor op 180 graden Celsius. Meng de droge ingrediënten in een kom. Giet de karnemelk erbij en kneed het geheel tot een stevige bal. Plakt het deeg na lang kneden nog steeds aan je vingers? Voeg dan meer roggemeel toe.

Stap 2
Spreid een vel bakpapier uit op een bakplaat en leg de gevormde bal hierop. Druk het deeg een beetje plat en strooi wat meel over de bovenkant. Je kunt een snede maken in het midden of andere decoraties toevoegen, maar dat is optioneel.

Stap 3
Bak het brood veertig minuten in het midden van de oven tot het is gerezen en er een knapperig, bruin korstje op is ontstaan. Laat het minstens twintig minuten afkoelen. Het brood is dezelfde dag nog het lekkerst, maar je kunt het ook invriezen en later opeten. Eet een sneetje roggebrood met je favoriete beleg, of verkruimel het zoals de boerenvrouw uit het Kerelslied in wat melk.

Leest smakelijk!